1 مقدمه

آب استفاده های زیادی در پزشکی، دندان پزشکی و آزمایشگاه بالینی دارد. برای تهیه محلول ها، ساخت، کنترل، کالیبراتور و جهت تمیز کردن قسمت های داخلی آنالیزور، استفاده در بن ماری و برای شستشوی ظروف شیشه ای، برای همه موارد فوق آب خالص مورد نیاز است اگر چه برای شستشو ظروف ممکن است خلوص پائین نیز استفاده شود.

خلوص آب مقطر فوق خالص از اهمیت زیادی برخوردار است به طوریکه اگر آب مصرفی آلوده یا ناخالص باشد، محلول های ساخته شده با این آب، نتیجه مناسب نداشته و تست ها دچار تداخل و اشکال می شوند.

درجه خلوص آب مصرفی بستگی به نوع استفاده از آن دارد. مثلاً برای تهیه اکثر محلول ها و معرف ها در آزمایشگاه، احتیاج به آب خالص داریم. برای مراکز پزشکی هم احتیاج به آب فوق خالص داریم. برای انتخاب، خرید و راه اندازی سیستم خالص سازی آب، باید به خلوص مورد نظر توجه کرده و براساس آن نسبت به تهیه سیستم مناسب خالص سازی آب اقدام کرد. انتخاب سیستم تخلیص آب و دستگاه های مورد نیاز در هر آزمایشگاه بستگی به مقدار املاح و ناخالصی ها در آب آن شهر دارد.

امروزه آب مقطر یکبار تقطیر، به عنوان آب خالص مورد قبول نیست. آب خالص، دارای تقسیم بندی ها و طبقه بندی های زیادی است. براساس معیارهایCLSI  آب مصرفی آزمایشگاهی بر اساس خلوص به 3 درجه  (Grade) تقسیم می شود که در جدول زیر به آن اشاره شده است و موارد مصرف آن ها آورده شده است:

آب درجه III : برای شستشو و آبکشی وسایل شیشه ای و پلاستیکی، آزمایش هایی چون تجزیه ادرار، مدفوع، ساختن محیط کشت، کارهای میکروب شناسی و بافت شناسی استفاده می شوند.

 آب درجه II : برای معرف سازی، محلول سازی، آزمایشات سرولوژی و کلیه مواردی که آب درجه I لازم نباشد. مثل بخش های بیوشیمی، هماتولوژی، میکروبیولوژی، ایمونولوژی و سایر قسمت ها.

آب درجه I : برای کارهایی که نیاز به حداکثر دقت، صحت و خلوص دارند، به کار می رود. برای آزمایش های اندازه گیری Trace element، ساختن استاندارد، محلول های با خلوص بالا، سرم کنترل، HPLC ، کشت سلول و ... به کار می رود.

آب درجه I باید بلافاصله پس از تهیه (حداکثر دو تا سه ساعت پس از تولید) مورد استفاده قرار گیرد و حتما در ظرف سر بسته نگهداری شود. اگر بیش از این مدت بلااستفاده بماند، دیگر دارای خلوص آب درجه I نیست (به علت جذب سریع دی اکسید کربن موجود در هوا) از آب درجه I جوشانده شده برای اندازه گیری گازهای خون نیز استفاده می شود.

آب مقطر به دلیل خلوص بالایی که دارد کاربردهای فراوانی در بیمارستان‌ها و سایر مراکز دارد، از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تجهیزات پزشکی: تجهیزات مورد استفاده طی اعمال جراحی، باید استریل شوند. املاح معدنی آب مقطر صفر است و روی تجهیزات و وسایل استریل‌کننده لکه ای باقی نمی‌گذارد.

اسکراب: علاوه بر تجهیزات که برای جلوگیری از عفونت و آلودگی  باید استریل شوند، جراحان نیز باید قبل از جراحی اسکراب کرده و دست‌های خود را آب‌کشی نمایند. چون آب شیر حاوی آلودگی‌هایی است بنابراین استفاده از آب مقطر گزینه بهتری برای پیشگیری از انتقال باکتری به دست در هنگام شستشو است.

جراحات: آب مقطر برای تمیز کردن جراحات هم استفاده می‌شود که به پیشگیری از عفونت کمک شایانی می‌کند.

شرکت امیدان صنعت آرمان میهن  با برند تجاری آصامکو با سابقه ی طولانی و تجربه در زمینه ی ساخت و تولید آب مقطر پزشکی، ضمانتی معتبر در کیفیت بالای این محصول به شما عزیزان می دهد. این شرکت با استفاده از جدیدترین تکنولوژی های روز دنیا این محصول را برای شما آماده سازی و با قیمت های مناسب در اختیار شما عزیزان قرار می دهد.

آب مقطر مرغوب پزشکی این شرکت در دو نوع یک بار تقطیر (EC<1µs/cm) و 3 بار تقطیر (EC<0.3µs/cm) روانه بازار می گردد.

جهت مشاهده محصولات آصامکو اینجا کلیک کنید.

2 کنترل کیفی آب مقطر

طبق توصیه CLSI برای آب خالص تهیه شده در آزمایشگاه کنترل مواد آلی، تداخل میکروبی و مواد میکروبی در نظر گرفته می شود، البته CLSI توصیه می کند چند پارامتر برای کنترل کیفی سیستم های خلوص آب در نظر گرفته شود.

• Resistivity یا مقاومت (که رابطه عکس با هدایت دارد) برای بررسی و کنترل مواد معدنی.

روش های شیمیایی کنترل مواد معدنی معمولاً حساسیت پایینی دارد و فقط در صورت وجود غلظت زیاد املاح، قابل استفاده می باشد.

• Viabe Plate Count برای کنترل تداخل میکروارگانیسم ها.
• ذرات معلق، که به وسیله فیلتراسیون مناسب کنترل می شود.
• Total Organic Carbon یا (TOC) برای کنترل تداخل مواد آلی.
• شمارش کلنی یک راه برای کنترل میکروارگانیسم در آب خالص آزمایشگاهی است اگرچه اپی فلورسانت و تست اندوتوکسین می تواند به عنوان تست انتخابی اضافه شود.

1-2 تعیین مقاومت یا هدایت الکتریکی آب

آب خالص بالقوه یون ندارد پس قدرت هدایت الکتریکی ندارد و مقاومت بالایی دارد. اگر در آب یون وجود داشته باشد هدایت الکتریکی آن زیاد شده و مقاومت آن کم می شود. با استفاده از دستگاه Conductivity Meter (برای اندازه گیری هدایت الکتریکی) یا Resistometer (برای اندازه گیری مقاومت الکتریکی) می توان خلوص آب را تعیین کرد به این ترتیب که ابتدا مقداری آب را در ظرف استریل ریخته و دمای آن را با دماسنج کالیبره چک می کنیم سپس کنداکتومتر را بر اساس دمای به دست آمده تنظیم می کنیم و اقدام به سنجش هدایت آب براساس دستورالعمل دستگاه می کنیم.

دستگاه مقاومت سنج و هدایت سنج دارای دو صفحه پلاتینی با فاصله مشخص (1cm) در یک الکترود می باشد. با قرار دادن این الکترود در آب می توان هدایت یا مقاومت الکتریکی را تعیین کرد. بر اساس فرمولV=IR . چون اختلاف پتانسیل بین دو صفحه ثابت است، با تغییر جریان مقاوت اندازه گیری می شود و عکس مقاومت ( هدایت) بر اساس زیمنس (S) بر روی صفحه دستگاه نشان داده می شود.

Simens (S) =1/OHM

مقاومت آب تحت تاثیر چند فاکتور است ( شارژ یونی، غلظت و تحریک یون محلول) بررسی مقاومت نمی تواند کاملاً عدم خلوص یونی را اندازه بگیرد. اما از اندازه گیری PH اختصاصی تر است و می تواند یک وسیله خوب برای تعیین سطح ناخالصی باشد. توصیه می شود هدایت الکتریکی آب آزمایشگاه در فواصل هفتگی کنترل شوند.

2-2 بررسی آلودگی میکروبی طبق دستور آزمایشگاه رفرانس

برای بررسی آلودگی میکروبی می بایست آب را به مقدار 10 میلی لیتر در یک ظرف استریل بریزیم. در صورت عدم امکان کشت در مدت یک ساعت، نگهداری برای 6 ساعت در دمای 6-2 درجه امکان پذیر خواهد بود. بعد از مخلوط کردن آب به مدت 10 ثانیه ( که با 10 بار سرو ته کردن بدست می آید) یک میلی لیتر از آب را در پتری دیش ریخته می شود. سپس محیط کشت ذوب شده تا دمای 50-46 درجه سرد و در پتری دیش ریخته می شود ( از محیط کشت TSA، BHI یا هر دو محیط کشتی که از رشد باسیل های گرم منفی پشتیبانی کند می توان استفاده نمود) با چرخاندن پتری دیش، آب را با محیط کشت مخلوط نمائید. پس از سرد شدن و جامد شدن آگار، پتری دیش را به طور وارونه و محدب 24 ساعت در دمای 1±36 درجه سانتیگراد و سپس 24 ساعت در دمای 3±23 درجه سانتیگراد قرار می گیرد ( مدت انکوباسیون مجموعاً 48 ساعت می باشد) رشد میکروبی به صورت cfu/mL گزارش می شود.

3-2 کنترل کیفی مواد آلی آب (احیای پرمنگنات)

به 250 میلی لیتر آب، 0.3 میلی لیتر محلول پرمنگنات پتاسیم و 1 میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ اضافه کنید. محلول حاصل بنفش مایل به ارغوانی بسیار کمرنگ است. یک ساعت در حرارت اتاق بماند:

- اگر رنگ پس از یک ساعت باقی ماند = مواد آلی ناچیز است.

- اگر رنگ پس از یک ساعت از بین رفت= مواد آلی زیاد است.     

4-2 PH آب

PH برای آب درجه 1 و 2 در نظر گرفته نمی شود ولی می توان با PH متر، PH آب درجه 3 را اندازه گیری نمود. بدین صورت که با اضافه کردن 0.3 میلی لیتر NaCl اشباع به 100 میلی لیتر آب و با استفاده از روش های پتانسیومتری بین 5 تا 8 تنظیم می شود. معمولاً هفته ای یک بار این کار صورت می گیرد.

5-2 استفاده از محلول نیترات نقره

این تست خطای فاحش در تهیه آب را نشان می دهد. در صورت وجود یون های معدنی مثل کلر در آب، با نیترات نقره رسوب سفید رنگی (شیری رنگ) تشکیل می شود.

کلر: به 100 میلی لیتر آب مقطر، 5 قطره اسید نیتریک و یک میلی لیتر محلول نیترات نقره اضافه می شود. آب خالص نباید شیری رنگ شود. وجود رسوب یا شیری رنگ شدن آب نشانه وجود کلر در آب تهیه شده است.

برای ساخت نیترات نقره 99/16 گرم نیترات نقره را با آب خالص به حجم 100 میلی لیتر برسانید.

6-2 کنترل خلوص آب در مناطق دور افتاده

چند قطره آب تهیه شده، بر روی لام تمیز ریخته و جوشانده شود تا آب تبخیر شود. اگر رسوبی روی لام باقی ماند نشانه ناخالصی آب می باشد. طبیعی است که هرچه آب ناخالص تر و دارای املاح بیشتر باشد، رسوب حاصله بیشتر خواهد بود.

7-2 کنترل مواد جامد

100 میلی لیتر آب بر روی بن ماری یا شعله کاملاً تبخیر شود و باقیمانده در دستگاه فور با دمای 105 درجه سانتیگراد به مدت یک ساعت خشک شود. وزن مواد جامد به دست آمده نباید بیش از 1 میلی گرم باشد که معادل 0/001  گرم در 100 میلی لیتر آب است.

8-2 کنترل مواد قابل اکسید شدن

به 100 میلی لیتر آب، 10 میلی لیتر اسید سولفوریک 2 نرمال اضافه شده و حرارت دهید تا بجوشد. 0/1 میلی لیتر از محلول 0/1 نرمال پرمنگنات پتاسیم به آن اضافه کنید و 10 دقیقه دیگر بجوشانید. رنگ صورتی نباید از بین برود، یا 50 میلی لیتر آب + 0/2 میلی لیتر پرمنگنات 0/01  نرمال، رنگ صورتی یک ساعت پایدار باشد در آب درجه 1 و 10 دقیقه در آب درجه 3.

طرز تهیه محلول 0/1 نرمال پرمنگنات پتاسیم: 16/3 گرم پرمنگنات به یک لیتر آب جوش اضافه شود و در یک ارلن درب دار به آرامی به مدت 1/5 ساعت جوشانده شود. پس از خنک شدن در صورت نگهداری در شیشه قهوه ای تا 6 ماه پایدار است.

9-2 کنترل فلزات سنگین

40 میلی لیتر آب با اسید استیک 1 نرمال به PH 4-3 رسانیده می شود، 10 میلی لیتر محلول سولفید هیدروژن تازه به آن اضافه می شود. بعد از 10 دقیقه رنگ حاصل با رنگ محلول کنترل که حاوی 50 میلی لیتر مخلوط آب و اسیداستیک است در مقابل صفحه سفید مقایسه می شوند. رنگ حاصله نباید از رنگ محلول کنترل تیره تر باشد.

10-2 کنترل Co₂

به 25 میلی لیتر آب، 25 میلی لیتر هیدروکسید کلسیم (3gr/1000) اضافه می شود. وجود هر نوع کدورت نشانه حضور Co₂  در آب است.

11-2 کنترل Ca (کلسیم)

به 100 میلی لیتر آب، 2 میلی لیتر اگزالات آمونیوم (3.5gr/100) اضافه می کنیم. هیچ کدورتی نباید ایجاد شود.

12-2 کنترل سولفات

به 100 میلی لیتر آب، 1 میلی لیتر محلول کلرید باریم (12gr/100) اضافه می شود. نباید کدورتی مشاهده شود، وجود کدورت نشانه حضور سولفات می باشد.

13-2 کنترل آمونیوم

به 100 میلی لیتر آب، 2 میلی لیتر معرف یدور مرکوریک پتاسیم قلیایی اضافه کنید. نباید کدورتی ایجاد شود، رنگ زرد ایجاد شده نباید پررنگ تر از محلول کنترل حاوی µgr 30 آمونیوم باشد.

1-13-2 طرز تهیه محلول معرف یدور مرکوریک پتاسیم قلیایی

10 گرم یدور مرکوریک پتاسیم و 10 میلی لیتر آب خالص حل شده در حین به هم زدن، محلول اشباع کلرید جیوه به آن اضافه کنید تا رسوب قرمز روشن ایجاد شود. 30 گرم هیدروکسید پتاسیم در 60 میلی لیتر آب خالص حل کرده و پس از سرد کردن به محلول فوق اضافه و مخلوط کنید. یک میلی لیتر دیگر محلول اشباع کلرید جیوه به آن اضافه کنید و حجم محلول را با آب خالص به 200 میلی لیتر برسانید. محلول بی حرکت بماند تا رسوب ته نشین شود . از صاف شده آن (روی محلول) برای کنترل وجود آمونیوم در آب استفاده کنید.

فرم کنترل کیفی آب مقطر با فرمت Word و PDF را در اینجا دانلود کنید.

آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر پزشکی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی، آب مقطر آزمایشگاهی